Τα τρένα “σφύριξαν” και πάλι για Θεσσαλονίκη… αλλά οι πληγές τους είναι ακόμη ανοιχτές. Η «μαφία του χαλκού» άλλη μια πληγή

3/4/2023

Γράφει ο Πέτρος Ιωάννου

Τα τρένα “σφύριξαν” και πάλι για Θεσσαλονίκη.. Μεταξύ των επιβατών, ο πρόεδρος του ΟΣΕ, στελέχη της Hellenic Train και ο αρμόδιος υπουργός (μέχρι Οινόη… αντί για Καλαμπάκα). Μπήκαν λοιπόν στις ράγες, έναν μήνα μετά τη νέα τραγωδία στα Τέμπη. Όμως η ασφάλεια είναι δεδομένη; Τι άραγε έφταιξε και είχαμε σκέτα, τρένα δίχως  φανάρια φωτοσήμανσης;

Ακούστηκαν πολλά: μίζες, ανακόλουθοι εργολάβοι, κλεψιές κ.ο.κ. Θυμόμαστε όλοι το εσωτερικό κύκλωμα στα εμπορεύματα. Αναζήτησαν ευθύνες; Αυτό που θυμάμαι είναι η κατάργηση του τμήματος για 10ετίες. Στην «Καθημερινή», οι Δέσποινα Κόντη και Δημήτρης Δελεβέγκος γράφουν για την «μαφία του χαλκού» αλλά και για πλιάτσικο, τροχαίου υλικού και πετρελαίου. Ενδεικτική είναι η ιστορία που αφηγείται στην «Κ» πρώην στέλεχος του ΟΣΕ που διαπίστωσε προ ετών, το κόστος των καυσίμων να εκτοξεύεται αδικαιολόγητα:

«Είχε φθάσει, 50.000.000 €. Τα καύσιμα, αποθηκεύονταν σε 5-6 δεξαμενές στην Ελλάδα. Για να διαπιστώσει πόθεν προκύπτει το υπέρογκο κόστος, υιοθέτησε ένα σύστημα τηλεμέτρησης ώστε να προσδιοριστεί η ποσότητα του καυσίμου που καταναλώνεται βάσει του αριθμού των διανυόμενων χιλιομέτρων. Έτσι διαπίστωσε πως ένα τρένο με προορισμό τον Προμαχώνα άλλες μέρες ξόδευε 5 € / χλμ. και άλλες 30 € / χλμ., με τον ίδιο μηχανοδηγό. Ακολούθησε παρακολούθηση και η επ’ αυτοφώρω σύλληψη του μηχανοδηγού (θυμίζει κινηματογραφική ταινία).

Τι συνέβαινε; Κατά τη διάρκεια του δρομολογίου, το τρένο σταματούσε στα χωράφια. Εκεί κατέφθαναν ιδιώτες, ανάμεσά τους … εξάδελφος του μηχανοδηγού. Αντλούσαν το καύσιμο του τρένου σε βυτίο και μετά το μοιράζονταν. Αφότου τοποθετήθηκαν κάμερες στις δεξαμενές και συστήματα τηλεμέτρησης, οι δαπάνες για καύσιμα μειώθηκαν σε 25 εκατ. ευρώ την επόμενη χρονιά».

Άλλη γάγκραινα, το πάρτι με το χαλκό, που ταλανίζει, «εκτροχιάζει» τον ελληνικό σιδηρόδρομο και θέτει άμεσα ζητήματα ασφάλειας. Το μεγάλο κέρδος απ΄το λιώσιμο των χάλκινων καλωδίων σηματοδότησης και ηλεκτροκίνησης του σιδηροδρόμου, για τη μαφία του σκραπ, αφ ενός και ο ωχαδελφισμός του δημοσίου, των κυβερήσεων αφ’ ετέρου έφτασαν εδώ τα πράγματα.

«Σε αρκετές περιπτώσεις «εγκέφαλοι» της μαφίας του χαλκού υπήρξαν υπάλληλοι του ΟΣΕ και τα μέτρα πρόληψης, καταστολής, ήσαν ανύπαρκτα ή αποσπασματικά. Στο παρελθόν  ζητήθηκε η συνδρομή της ΕΥΠ και έγιναν παρακολουθήσεις παρ’ όλα αυτά, ολιγομελείς ομάδες, κυρίως Ρομά, δρουν στο πεδίο. Ξηλώνουν το καλώδιο της ηλεκτρονικής σηματοδότησης που βρίσκεται δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή (συνήθως είναι εγκιβωτισμένο με τσιμέντο). Αφότου αφαιρέσουν το χάλκινο καλώδιο, το καίνε στην… έδρα τους, σε καταυλισμούς, για να αφαιρέσουν το πλαστικό περίβλημα. Eν συνεχεία, τα πωλούν 6,5 – 7 ευρώ /κg, σε παράνομα χυτήρια, που με τη σειρά τους, τα διαθέτουν στην αγορά.

Τα συστήματα αυτόματης σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης λειτουργούσαν στο ακέραιο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’90. Απ’ το 2000 ξεκίνησε να δρα η «μαφία του χαλκού». «Ομάδες κρούσης» εφορμούν σε αφύλαχτα σημεία του σιδηροδρομικού δικτύου, έχοντας συχνά εσωτερική πληροφόρηση. Κάπως έτσι, το χάλκινο καλώδιο που εξασφαλίζει τη σηματοδότηση του άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης αφαιρέθηκε απ΄την τσιμεντένια αύλακα δίπλα  στις δύο γραμμές (700 χιλιόμετρα καλωδίου)  2 φορές από τις αρχές του 2000», εξηγεί στην «Κ» o Ηλίας Ντέιβις, μέλος και πρώην αντιπρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου».

«Για 3η φορά μέσω της θρυλούμενης «σύμβασης του 2014» θα τοποθετηθεί το χάλκινο καλώδιο που θα επιτρέψει να επαναλειτουργήσουν τα ανενεργά επί 10ετία, συστήματα σηματοδότησης κι ας ελπίζουμε να μην επαναληφθεί το κακό»;

Ο ίδιος εκτιμά ότι «εάν τα τρένα συνεχίσουν να μην κυκλοφορούν επί μακρόν, υπάρχει κι άλλος κίνδυνος πλιάτσικου στα καλώδια ηλεκτροκίνησης (25.000 Volt). Εάν πάψουν να βρίσκονται σε τάση τα καλώδια –  καθώς είναι κοστοβόρο όσο τα τρένα δεν λειτουργούν – τότε εν μια νυκτί θα αφαιρεθούν. Πρόκειται για γυμνά καλώδια μεγάλου πάχους. ‘Οταν εγκαθιστούσαν στη Θήβα ηλεκτροκίνηση, τα καλώδια φυλάσσονταν από ΜΑΤ, λόγω πλησιεστέρων καταυλισμών Ρομά».

 Βέβαια τα 25.000 Volt δεν έχουν εμποδίσει, στο παρελθόν, τους κλέφτες χαλκού να δράσουν ανενόχλητοι σε σημεία του δικτύου σε Θεσσαλονίκη, Άδενδρο, Λάρισα, Παλαιοφάρσαλο, Οινόη. «Έριχναν μεταλλική άγκυρα σκάφους στο εναέριο καλώδιο της ηλεκτροκίνησης και αφού το βραχυκύκλωναν, το τραβούσαν με το αγροτικό. Το έριχναν κάτω, το τεμάχιζαν, το έκοβαν και το έκλεβαν. Σε πολλές περιπτώσεις, η «δουλειά» γινόταν με τη βοήθεια υπαλλήλων εργολαβικών επιχειρήσεων αλλά και του ΟΣΕ, καθώς απαιτείται τεχνογνωσία. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2017 εξαρθρώθηκε κύκλωμα όπου τρεις «βαρόνοι» του σκραπ είχαν στρατολογήσει και έδιναν διαταγές σε υψηλόβαθμο στέλεχος του ΟΣΕ και σε 8 υπαλλήλους (ΟΣΕ), καταφέρνοντας να επικρατούν στους διαγωνισμούς σιδηροδρομικού υλικού που προοριζόταν για εκποίηση».

Το πρόβλημα  είναι πανευρωπαϊκό, αλλά τουλάχιστον Άγγλοι και Γερμανοί βρήκαν τρόπο να μαρκάρουν  ηλεκτρονικά τα καλώδια και να διασφαλίζουν το δίκτυο. Στην Ελλάδα ακόμη είμαστε στην αναδιάταξη του δικτύου, μέσω πολύπλοκων, ατελέσφερων εργολαβιών και συμβάσεων…».

 

*Πέτρος Ιωάννου, διαχειριστής  της enotikos.gr , απόμαχος της εκπαίδευσης.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *